NEUROQIA proiektuaren bidez —Ayesa-Ibermaticak gidatua eta Ibermática Fundazioak bultzatua— ekimenak eredu aurreratuak garatzea du helburu, markatzaile goiztiarrak eta pronostiko garrantzitsuak identifikatzeko, gaixotasun neurodegeneratibo honen diagnostikoa eta tratamendua hobetzeko. Proiektua Gipuzkoako Foru Aldundiak sustatutako Gipuzkoa Quantum deialdiaren parte da, eta teknologia kuantikoak sektore estrategikoetan aplikatuta garatzea du xede.
ELA, nahiz eta arraroa izan, erronka biomediko nagusietako bat da, bere progresio azkarragatik eta tratamendu eraginkorren faltagatik. Diagnostiko goiztiarra bereziki zaila da, lehen sintomak espezifikoak ez direlako. Testuinguru honetan, NEUROQIAk informazio klinikoa, genetikoa eta ingurumenekoa integratu nahi du analisi multimodaleko ereduak erabiliz, pazienteen kohorte txikietan ere ezkutuko ereduak detektatzeko eta norbanako bakoitzaren ezaugarri biologikoetara egokitutako medikuntza zehatzago baterantz aurrera egiteko.
Konputazio kuantikoak, IArekin konbinatuta, aukera paregabeak eskaintzen ditu datu biomediko konplexu bolumen handiak prozesatzeko eta metodo tradizionalekin aurkitzea ezinezkoa litzatekeen korrelazioak detektatzeko. Teknologia hau bereziki baliotsua da ELAren heterogeneotasunaren eta azterketa klinikoetarako paziente kopuru mugatuaren aurrean.
Ayesako taldeak algoritmo kuantikoak eta hibridoak garatuko ditu datu kliniko eta omikoak aztertzeko, simulazio kuantikoa aplikatuko die gaixotasunarekin lotutako mekanismo molekularrei, eta emaitzak balioztatuko ditu zelula- eta animalia-ereduen bidez. Helburu nagusia diana terapeutiko berriak identifikatzea eta tratamendu eraginkorrago eta pertsonalizatuagoetara aurrera egitea da.
Itziar Cuenca Ayesako I+Gko zuzendariaren hitzetan, “NEUROQIAk erakusten du nola teknologia-berrikuntzak medikuntzari lagun diezaiokeen eta pertsonen bizitza hobetu. IAren eta konputazio kuantikoaren konbinazioak guztiz ikuspegi berria irekitzen du ELA bezalako gaixotasun konplexuak ulertzeko eta tratamendu eraginkorrago eta pertsonalizatuagoak diseinatzeko”.
Bere eragin zientifikoaz gain, NEUROQIAk Ayesaren posizioa sendotzen du osasunaren arloan aplikatutako teknologia sortzaileetan erreferente gisa, eta ekosistema kuantikoaren garapenean laguntzen du.